Yeni fiber-optik magistral şəbəkəsinin yaradılmasının birinci mərhələsi uğurla başa çatdırılıb

Ölkəmizdə informasiya kommunikasiya texnologiyalarının inkişaf etdirilməsi  istiqamətində  ardıcıl tədbirlər həyata keçirilir, müasir texnologiyaların tətbiqi, eləcə də  informativ cəmiyyətin qurulması üçün mühüm addımlar atılır.

        Muxtar respublikada da informasiya texnologiyalarının inkişafı istiqamətində  bir sıra tədbirlər həyata  keçirilməkdədir.

          Layihənin reallaşması  

         Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2023-cü il tarixli 5 iyun tarixli  Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafına dair 2023-2027-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın icrası istiqamətində Naxçıvan Muxtar Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi tərəfindən zəruri tədbirlər həyata keçirilir.

         Belə ki, Sədərək-Naxçıvan-Ordubad və Naxçıvan-Şahbuz istiqamətində yeni fiber-optik magistral şəbəkənin yaradılması ilə bağlı layihələndirmə işləri görülüb, ərazi quruluşu öyrənilib,   magistralın traektoriyası  müəyyən edilib və  tikintiyə hazırlıq işləri həyata keçirilib.

           Layihənin icrası istiqamətində  tenderlər elan edilib, qaliblər müəyyən olunub və  təchizat işləri həyata keçirilib.  Layihənin intellektual və proyeksiya mərhələləri, eləcə də tikinti işləri Nazirliyin  və  tabeli qurumları tərəfindən həyata keçirilib. Layihə üzrə bir neçə satınalma layihəsinə əsasən komponentlərin əksəriyyəti muxtar respublikaya gətirilib.  Kabel infrastrukturunun və fiber optik aksessuarlarının, o cümlədən texnoloji avadanlıqların satınalması yekunlaşdıqca quraşdırma və şəbəkələrin optimallaşdırma işləri  həyata keçirilməkdədir.  Texnologiya infrastrukturunun çox hissəsinin tikintisi artıq yekunlaşıb. Ümumilikdə isə, layihə  xüsusi əhəmiyyətə malikdir.

      Layihənin üstün cəhətləri 

    Bu layihənin əsas üstün cəhətləri  ondan ibarətdir ki,  mövcud magistral xətlərə coğrafi alternativlik təmin edilir.  İlk dəfə olaraq Sədərək-(Naxçıvan)-Şahbuz-Ordubad magistral fiber-optik xətləri çəkilib  və Naxçıvan şəhərinə həm daxil olmaqla, həm də daxil olmadan birləşdirilib ki, bu, da öz-özlüyündə həm muxtar respublikanın lokal şəbəkələrinin dayanıqlı birləşdirilməsi, həm də tranzit tutumların daşınması üçün  formalaşıb.  Layihə çərçivəsində Şahbuz və Ordubad rayonlarının rabitə kanallarının  alternativliyi də   təmin edilir ki, bu da  Şahbuz və Ordubad şəhərlərinin, eləcə də kəndlərinin   telekommunikasiya xətlərinin ilk dəfə olaraq alternativliyini  təmin etmiş  olacaq. 

          Müasir texnologiyaya əsaslanan şəbəkə

          Layihə çərçivəsində fiber optik texnologiyaya əsaslanan şəbəkə regional və beynəlxalq tranzit tutumları üçün nəzərdə tutulub. Magistral şəbəkənin ümumi tutumu saniyədə 16 Terabitədək  qaldırıma imkanları vardır. Bu layihə genişləndiriləcək və bütün rabitə şəbəkələrinin, hətta kəndlərin də alternativliyi üçün keçərlidir.  

       İnternet və telekommunikasiya xidmətlərinin keyfiyyəti müasir cəmiyyətin inkişafında mühüm rol oynayır. Bu xidmətlərin keyfiyyətinin artırılması bir çox sahədə əhəmiyyətli təsir göstərir və istifadəçilərin gündəlik həyatını asanlaşdırır.

      İnternet və telekommunikasiya xidmətlərinin keyfiyyətinə təsiri

   Layihənin reallaşması zamanı internet və telekommunikasiya xidmətlərinin keyfiyyətinin artırılması ilə gecikmənin azaldılması mümkündür. Məlumatların istifadəçilərə daha yaxın yerdə saxlanılması ilə məlumatların əldə edilməsi müddəti azaldılır. Bu, saytların və tətbiqlərin yüklənmə müddətlərini qısaldır və istifadəçilərə daha sürətli və rahat bir təcrübə təmin edir.  Gecikmənin azalması xüsusilə onlayn oyunlar, video konfranslar və real vaxt rejimində işləyən tətbiqlər üçün  vacibdir.

         Yüksək keyfiyyətli internet və telekommunikasiya xidmətləri istifadəçilərə daha sürətli yükləmə və yükləmə sürətləri təmin edir. Bu, axın, oyun və böyük fayl ötürmələri kimi fəaliyyətləri daha səmərəli edir. Sürətin artırılması həm də iş yerlərində məhsuldarlığı artırır və uzaqdan iş imkanlarını genişləndirir. İstifadəçilər daha sürətli internet bağlantısı ilə daha çox məlumatı daha qısa müddətdə əldə edə bilirlər.

        Eyni zamanda  yeni fiber-optik şəbəkə infrasrtukturunun yaradılması daha sabit və etibarlı internet bağlantısını təmin edir. Bu, xidmət kəsilmələrinin ehtimalını azaldır və istifadəçilərə daha keyfiyyətli xidmət  təqdim edir. Etibarlılığın təkmilləşdirilməsi xüsusilə bizneslər üçün vacibdir, çünki internet kəsilmələri iş proseslərinə təsir etməklə  məhsuldarlığı azalda bilər. Etibarlı internet bağlantısı, həmçinin təhsil və səhiyyə kimi sahələrdə də böyük əhəmiyyət kəsb edir.

       Sosial- iqtisadi inkişafa töhfə və nəticələr

       İnternet və telekommunikasiya xidmətlərinin keyfiyyətinin artırılması Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafına böyük töhfə verəcəkdir. Layihə çərçivəsində həyata keçirilən işlər regionun infrastrukturunu gücləndirəcək və iqtisadi fəaliyyətləri canlandıracaqdır. Bu, həmçinin, muxtar respublikanın  turizm potensialının inkişafına da təsir edəcək və regiona daha çox turist cəlb edəcəkdir.

    Məlumdur ki, yüksək keyfiyyətli internet və telekommunikasiya xidmətləri regionun rəqabət qabiliyyətini artırır və yeni iş imkanları yaradır.